-Door Claudine- Of je nu een scholier, student, werknemer of eigen baas bent, vroeg of laat krijg je te maken in je leven met examens. De een is een koele kikker en komt er fluitend doorheen. De ander leert makkelijk maar krijgt een black-out tijdens het examen van de spanning. Spanning is gezond, maar stress die een negatieve invloed op je denkvermogen heeft mag niet de overhand krijgen. Om die negatieve stressklachten tegen te gaan, zijn er een aantal tips.

1. Wees zeker van je zaak.

Je kent het vast wel, de personen in je klas of groep waarmee je examen doet beweren allemaal onvoldoende te hebben geleerd. Het zal dus wel niet lukken. Het eerste advies daarbij: laat je daardoor niet afleiden. Als jij wel de stof wel goed beheerst, dan kun je zeker van je zaak zijn. Laat negatieve gedachten dan ook niet de overhand krijgen maar overtuig jezelf ervan dat je er alles aan hebt gedaan om de stof onder de knie te krijgen. Je hebt de kennis in huis dus wees zeker van je eigen kunnen!

2. Zorg voor balans

Komt het vwo examen geschiedenis voor jou eraan in mei en wil je nog keihard blokken om alle details te onthouden? Niets mis mee, maar doe het in etappes. Vooral als je veel gedetailleerde stof in een keer moet onthouden, is het belangrijk een afwisseling te maken tussen spanning en ontspanning. Een gouden regel is het halfuur/tien minuten principe, ofwel een halfuur geconcentreerd studeren zonder afleiding, tien minuten rust en even doen waar je zin in hebt. Het hoeft niet zo nauw te luisteren maar houd in je dagplanning rekening met een dergelijk schema. Zo zal de stof een stuk beter beklijven en richt je zo efficiënt mogelijk je tijd in. Trouwens, over planningen gesproken…

3. Maak een plan

Hoe kun je zeker van je zaak zijn als je eigenlijk niet zo goed geleerd hebt? Om tips 1 en 2 goed samen te laten komen, is het verstandig van tevoren een plan te hebben waarbij je zo goed voorbereid mogelijk richting een examen toe werkt. Vooral lange termijnplanningen zijn daarin belangrijk als je in veel verschillende vakgebieden examen moet doen of als je veel stof tegelijk moet beheersen. Schrijf het op, en bekijk per dag, week of maand wat je gedaan wilt hebben.

4. Wees bewust van je stressniveau

Niets helpt zo goed de oorzaak van een probleem te bestrijden als het erkennen ervan. Op het moment dat je dan ook stress ervaart moet je proberen dit rationeel te benaderen door te bedenken: hoeveel stress heb ik nu? Als ik het een cijfer moet geven, hoe hoog zit ik dan? Blijf bewust van jezelf en je zult zien dat je stressniveau langzaam maar zeker zakt hoe langer je in het examen zit. Als je dat voor jezelf bedacht hebt, ga je door met de volgende vraag.

5. Is mijn stressniveau gerechtvaardigd?

Goed, je hebt bedacht dat je stressniveau nu op een 7 zit. Vrij hoog maar het is een geruststelling dat het vanzelf minder wordt naarmate het examen vordert. Wat je je wel tussendoor kunt afvragen, is in hoeverre het terecht is dat je stress hebt. Als je goed geleerd hebt, hoef je nergens bang voor te zijn zoals je in tip 1 hebt geleerd. Jij bent de meester over je eigen gedachten en kennis en je kunt het inzetten hoe en wanneer jij dat wilt. Dat kan dus geen reden tot stress zijn. Heb je misschien faalangst? In hoeverre is dat dan terecht? Je hebt immers toch wel vaker examens afgelegd met succes? Je bent toch al heel ver gekomen? Ook dat zegt wat over je eigen kunnen!

6. Laat die negatieve gedachten weg

Faalangst is een fenomeen dat veel mensen beheerst, je bent dus echt niet de enige. De vraag is hoe je dit het beste de baas kunt zijn want het is in veel gevallen de oorzaak van examenstress. Probeer je negatieve gedachtes te controleren door elke keer te vragen: in hoeverre is dit terecht en realistisch? Samenhangend met tip 5 kun je voor jezelf een lijst maken met zaken die je wél al met succes hebt afgerond. Heb je bijvoorbeeld al je vmbo biologie examen gedaan en dat ging heel goed? Neem dat goede gevoel dan mee naar je volgende examen tijdens de examenperiode. Heb je al meerdere benodigde certificaten voor je werk gehaald? Ook dat zit al in de pocket, dan moet dit examen ook wel lukken!

7. Liever geen koffie, thee en alcohol

Het zal veel scholieren en studenten niet als muziek in de oren klinken maar houd het gebruik van alcohol, thee en koffie in een examenperiode beperkt. Ook als je een echte koffiejunk bent tijdens je werkdag, probeer dit dan te minderen als je richting een examen gaat. Alcohol geeft je een gevoel van ontspanning maar het droogt je uit zodat je minder gebruik kan maken van je hersenactiviteit. Daarnaast wordt je slaapritme er negatief door beïnvloed en ook dat heeft uiteraard een negatieve invloed op je prestaties. Koffie heeft een soortgelijk effect. Het kan je een enorme boost geven tijdens het studeren en het helpt veel mensen de ochtend door maar aan het einde van de rit werkt het nadelig. Net als bij alcohol droogt koffie je uit en ’s avonds de drank nuttigen heeft bij veel mensen een slecht effect op hun slaappatroon. Probeer tijdens het studeren meer water of kruidenthee te nuttigen.

8. Eten en drinken tijdens je examen

Over eten en drinken gesproken. Mocht het toegestaan zijn om te eten tijdens het examen, schroom dit dan niet. Het bevordert je concentratie en zorgt voor dat moment van ontspanning dat je goed kunt gebruiken tijdens de piek van spanning die je ervaart. Neem even een momentje voor jezelf en om je gedachten weer op een rij te krijgen. Doe dit onder het genot van een slokje van je water of door een tussendoortje te nemen. Je zal zien dat je niet alleen weer lekker terug je examen in duikt, ook kan het je hersenen stimuleren om weer extra informatie aan te spreken. En dat kan handig zijn als je punten wilt scoren!

Hoe ga jij om met examenstress?

*Dit artikel betreft een samenwerking.